มะจูจูโมอยากจะเริ่มต้นธุรกิจเล็กๆ ของตัวเอง แต่เธอและอองมิวตู่ สามีของเธอไม่มีเงินมากพอที่จะลงทุน เธอเลยต้องทำอะไรสักอย่างที่ใช้เงินลงทุนเพียงเล็กน้อยและต้นทุนต่ำ เธอตัดสินใจที่จะทำธุรกิจเกี่ยวกับการรีไซเคิลเพราะมันดีต่อสิ่งแวดล้อมและเริ่มลงทุนได้ง่าย เมืองแม่สอดมีผู้คนมากมายพยายามหาเลี้ยงตัวเองด้วยวิธีการอะไรก็แล้วแต่ที่พวกเขาจะทำได้ บางคนขี่จักรยานไปทั่วเมืองเพื่อหาขยะรีไซเคิลไปขาย แต่มะจูจูไม่อยากพเนจรไปทั่วเมืองเพื่อหาขวดเพราะเธอยังมีลูกอีก 2 คนที่ต้องดูแล การหาขวดอาจทำให้ภาระของเธอเยอะกว่าเดิม เธอจึงตัดสินใจที่จะรับซื้อขวดรีไซเคิลแทน เธอใช้เงินเพียงเล็กน้อยเพื่อซื้อขวดและวัสดุรีไซเคิลอื่นๆ ที่คนนำมาขายให้เธอ จากนั้นเธอก็นำของทั้งหมดไปขายต่อที่ร้านรับซื้อของรีไซเคิลซึ่งให้ราคาสูงกว่าที่เธอซื้อมา ธุรกิจของเธอยังช่วยรังสรรค์ให้ชุมชนของเธอมีความเป็นระเบียบเรียบร้อยเมื่อเทียบกับชุมชนส่วนใหญ่ เพราะคนในชุมชนของเธอส่วนมากเลือกที่จะนำขยะรีไซเคิลมาให้เธอซื้อแทนที่จะปล่อยให้ขยะวางอยู่เกลื่อนกลาดตามพื้นที่ทั่วไป แต่ก็มีบ่อยครั้งที่มะจูจูไม่มีเงินพอสำหรับซื้อขวด เธอต้องหยิบยืมเงินจากเพื่อนบ้านเพื่อช่วยให้ธุรกิจเล็กๆ…
“ตอนฉันยังเด็ก ครอบครัวฉันลำบากมาก ต้องดิ้นรนให้พอมีอยู่มีกิน” มะเมี๊ยะมิ้นตู่บอกเล่าเรื่องราวการสู้ชีวิตของเธอ การผันตัวมาทำธุรกิจ ชีวิตที่ดีขึ้นหลังเข้าร่วมกลุ่มออมทรัพย์เพื่อครอบครัวและการอบรมการทำธุรกิจกับมูลนิธิร่มไม้ เธอได้มอบสิ่งที่เธอไม่ได้รับในวัยเด็กให้กับลูก นั่นคือโอกาสทางการศึกษาและการออมเงินเพื่ออนาคต เธอฝันว่าวันหนึ่งเธอจะได้กลับบ้านและขยายธุรกิจของเธอให้ใหญ่ขึ้น
แนนเติบโตมาในครอบครัวที่ให้ความสำคัญกับการศึกษาอย่างมาก พ่อแม่ของเธอต่างจบถึงชั้นม. 6 ในประเทศพม่า ก่อนจะย้ายมาตั้งถิ่นฐานทำธุรกิจที่ประเทศไทย ทว่าการศึกษาที่เรียกร้องให้เธอต้องอยู่ประจำที่กับผู้ใหญ่สักคนที่ดูแลได้ สวนทางกับการงานทำของพ่อแม่ที่ต้องเดินทางอยู่ตลอดทำให้แนนอยู่ในความดูแลของคุณยายตั้งแต่ยังแบเบาะ แต่ไม่ค่อยได้อยู่ใกล้กับพ่อแม่นัก “แนนรู้สึกคิดถึงแม่ตลอดเวลาที่อยู่กับยายจนกระทั่งตอนนี้ ไม่อยากอยู่ห่างกัน ทุกครั้งที่แม่มาเยี่ยมตอนนั้น แนนจะบอกแม่เสมอว่าคิดถึง อยากอยู่กับแม่” ความอยากอยู่ใกล้ชิดพ่อแม่ทำให้แนนลำบากใจเมื่อต้องไปเรียนต่อชั้นมัธยมปลายที่ต้องอยู่หอพัก แต่เธอก็อดทนจนผ่านไปได้ แนนจบการศึกษาระดับอนุปริญญาที่สถาบันตูเมคีในสาขาการพัฒนาชุมชนและภาษา (LCD) ก่อนที่เธอจะไปเรียนต่อระดับมหาวิทยาลัยในสาขาวิชาภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ แม้จะต้องแข็งใจฝากลูกสาววัยแบเบาะคนเดียวของเธอไว้กับแม่เพื่อไปเรียนต่อ…
ถ้าคุณมีโอกาสได้เจอแสงจันทร์ คุณจะสัมผัสได้ถึงความอบอุ่นจากรอยยิ้มและการต้อนรับของเธอ รวมไปถึงความรักที่เธอมีต่อทุกคนในครอบครัว ถ้าคุณมีโอกาสได้คุยกับเธอต่ออีกหน่อย คุณจะพบว่าเธอเป็นหนึ่งในผู้หญิงที่มีจิตใจเข้มแข็งอย่างมากคนหนึ่ง แสงจันทร์ใช้ชีวิตส่วนใหญ่ของเธอที่ดอยมูเซอ ที่ซึ่งแม่ของเธอย้ายจากเชียงรายมาพร้อมกับลูก 3 คนเพื่อทำงานในโครงการปลูกป่าของรัฐ แสงจันทร์เล่าให้เราฟังถึงความลำบากในวัยเด็กในถิ่นฐานที่อยู่ใหม่ “ที่หมู่บ้านนั้น เราไม่รู้จักใครเลย ไม่มีเพื่อน ไม่มีญาติ” หลังจากเสร็จสิ้นโครงการปลูกป่า แม่ของเธอก็ไม่มีงานทำ หนำซ้ำพ่อเลี้ยงก็ติดฝิ่นและไม่สนใจใยดีครอบครัวนัก แม่ของเธอต่อสู้อย่างโดดเดี่ยวและบางครั้งก็ท้ออย่างถึงที่สุด แม้แม่จะไม่เคยทุบตีเธอและพี่น้อง แต่บ่อยครั้งที่แม่ไม่ยอมออกไปไหน…
“เท่าที่พอจำความได้…” ยูดะนึกย้อนถึงเรื่องราวในวัยเด็ก “ครอบครัวของผมเคยอยู่ที่พม่า แต่ผมเกิดที่เชียงราย” แม้จะไม่มีการสู้รบในหมู่บ้านของเขา แต่กองทัพพม่ามักจะกะเกณฑ์คนหนุ่มอายุ 15 ปีขึ้นไปในหมู่บ้านไปทำงานให้กองทัพพม่า บ้างก็เพื่อเป็นเด็กขนเสบียง บ้างก็ขนอาวุธ ครอบครัวของยูดะจึงตัดสินใจย้ายจากประเทศพม่าตั้งแต่ก่อนยูดะจะเกิด “แม่ก็อยากกลับไปที่หมู่บ้าน ตอนที่เขาบอกว่าสถานการณ์ดีขึ้นเราก็เดินทางกลับไป ปรากฎว่ามันไม่ได้ดีขึ้น เราก็เลยต้องกลับมา” ตอนยูดะอายุ 3 ขวบ พ่อแม่ของเขาต้องเดินเท้าพร้อมกับลูกอีก 3…
แครีนเกิดและโตที่ประเทศแคนาคา ในครอบครัวขยายที่ไม่เพียงแค่ใหญ่มากเท่านั้น แต่ยังคงความแน่นแฟ้นต่อกันไว้ได้อย่างยาวนาน “ฉันยังจำได้ชัดเจน ตอนเราเด็กๆ ฉันกับลูกพี่ลูกน้องจะได้มาเจอกันที่บ้านของคุณปู่คุณย่า มาเล่นด้วยกัน อยู่ด้วยกันช่วงวันหยุดสุดสัปดาห์หรือเทศกาลพิเศษต่างๆ” นี่เป็นหนึ่งในแรงบันดาลใจให้เธออยากทำงานเกี่ยวกับเด็กและครอบครัว แต่ภาพที่เธอเคยคิดไว้เปลี่ยนไปอย่างมากเมื่อเธอมีลูกของตัวเอง “ก่อนจะมีลูก ฉันคิดอยากทำงานในบ้านเด็กกำพร้า ฉันอยากช่วยให้ความรักความอบอุ่นกับทารกที่ถูกทอดทิ้งหรือไม่มีแม่ ตอนนั้นฉันยังไม่รู้ว่าจริงๆ แล้วเด็กส่วนใหญ่ในบ้านเด็กกำพร้ามีแม่ แต่แม่ของพวกเขาไม่ได้รับความช่วยเหลือที่ต้องการให้สามารถดูแลลูกๆ ได้เอง เมื่อฉันมีลูก ฉันได้รับรู้ด้วยตัวเองว่าแม่คนหนึ่งสามารถจะรักลูกของเธอได้มากขนาดไหน การที่จะต้องสูญเสียลูกหรือยอมทิ้งลูกให้คนอื่นเป็นความรู้สึกที่เลวร้ายมาก”…
There is always a bean of hope when you search for it. “มีแสงสว่างแห่งความหวังเสมอ เมื่อเรามองหามัน” ตอนที่โซโซอายุ 11 ปี เธอ พ่อแม่ ปู่ย่า…
สินีนาถ บลู มีชื่อเล่นที่เป็นมิตรว่า “เฟรนด์” (มีความหมายว่า เพื่อน) เฟรนด์เกิดและโตที่อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ในครอบครัวที่ค่อนข้างเปราะบาง ในช่วงที่พ่อแม่ของเธอเผชิญวิกฤตชีวิตคู่ เฟรนด์ซึ่งเป็นวัยรุ่นในเวลานั้นได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างมาก เธอต้องการครอบครัวที่อยู่ร่วมกัน ในเวลานั้นมีหนึ่งครอบครัวที่เดินเคียงข้างคอยให้คำปรึกษาพ่อแม่ของเธอและช่วยให้ครอบครัวของเธอพอกลับมายืนได้อีกครั้ง “ครอบครัวคือโลกใบแรกของเด็ก ครอบครัวคือที่ที่ปลูกฝังความคิดเกี่ยวกับชีวิตให้เด็ก ครอบครัวสร้างบุคลิกภาพของเด็ก และมีพลังที่จะมอบความรู้สึกปลอดภัยมั่นคงในการเติบโตจนเป็นผู้ใหญ่ให้กับคนคนหนึ่งได้” จากประสบการณ์ชีวิตของเธอ เฟรนด์ตัดสินใจว่าในชีวิตนี้เธออยากอุทิศให้กับการช่วยเหลือสังคมโดยเฉพาะอย่างยิ่งในการเยียวยาและเสริมสร้างความเข้มแข็งให้ครอบครัว เมื่อสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีเอกภาษาอังกฤษจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย…
ในหน่วยงานที่มีเจ้าหน้าที่จากหลากหลายประเทศ จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีเจ้าหน้าที่ฝ่ายบุคคลที่มีศักยภาพพร้อมดูแลและดำเนินงานเรื่องเอกสารกับหน่วยงานรัฐต่างๆ โอ๋ หรือ ศิริวรรณ วัฒนโฉมยง ทำหน้าที่ที่สำคัญอย่างยิ่งยวดเพื่อให้สถานะทางกฎหมายของมูลนิธิไปต่อได้อย่างไม่มีสะดุด โอ๋ เกิดในครอบครัวชาวกระเหรี่ยง ในหมู่บ้านบนดอยใกล้แม่สอด ตอนที่โอ๋ยังเด็ก โรงเรียนในหมู่บ้านมีถึงแค่ชั้นประถม ทำให้เมื่อโอ๋อายุเข้า 13 ปีเธอต้องย้ายไปอยู่โรงเรียนประจำที่ห่างจากบ้านไปอีกฝั่งหนึ่งของดอย ทุกครั้งที่ต้องพ่อแม่ต้องลากลับบ้านหลังส่งเธอที่หอพัก เธอร้องไห้ และตั้งแต่นั้นเธอต้องเรียนรู้ที่จะดูแลตัวเองอย่างดี หลังเรียนจบชั้นมัธยมปลาย โอ๋ไปเรียนต่อชั้นอุดมศึกษาที่มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร…
“ตอนนั้น ฉันมีความรู้สึกว่า การศึกษาสำคัญสำหรับชีวิตของฉันมาก ฉันเลยอยากเรียนต่อ” มินโซเกิดและโตในหมู่บ้านกะเหรี่ยงเล็กๆ ในประเทศเมียนมาร์ ครอบครัวของเธอเป็นชาวกะเหรี่ยง ครอบครัวของเธอไม่สามารถส่งเงินให้เธอเรียนได้หลังจากจบโรงเรียนประถม เธอจึงตัดสินใจเดินข้ามป่าข้ามเขามาเรียนต่อที่ค่ายผู้ลี้ภัยในประเทศไทย ทุกครั้งที่เธอเล่าให้เราฟัง แววตาแห่งความมุ่งมั่นของเด็กสาววัย 19 คนนั้นยังคงส่องประกายแจ่มชัด หลังจากเรียนจบชั้นมัธยมปลาย มินโซเลือกศึกษาต่อด้านการพัฒนาเศรษฐกิจและการบัญชี ในปี 2553 เธอย้ายเข้าอำเภอแม่สอด ที่ที่เธอได้รับงานเป็นผู้ดูแลการจ่ายเงินที่แม่ตาวคลินิก (คลินิกที่ให้บริการฟรีสำหรับชาวกะเหรี่ยง…